TARİHÇE

Denizli sanayinin yoğunlaştığı tekstil sanayinin nüvesi olan dokumacılık; bölgede ilk olarak Romalılar devrinde görülmüş, Selçuklular ve Osmanlılar döneminde en ihtişamlı devrini yaşamıştır. 1071’de Anadolu’ya giren Selçuklular, 1100 yıllarında Denizli’ye yerleşmiştir. Selçuklularla üretim çeşitlenmeye başlamıştır. Aynı yıllarda Ahi Kaysar, Denizli-Yeşilyuva Kasabası’na yerleşerek deri sanayisini kurmuştur. Genel olarak Denizli Merkez ilçede demircilik, bakırcılık, şekercilik, unculuk, değirmencilik iş kolları oldukça gelişmiş, ahilik sistemi sayesinde karakterli, dürüst, ilkeli, çıraklık aşamasından geçerek iş hayatına başlayan esnaf kitlesi doğmuştur.
19. yüzyılın sonlarında İzmir- Denizli ve Denizli-Afyon-İstanbul tren yollarının yapılması, ticareti hızlandırmıştır.

Denizli açısından önemli bir ticari simge olan, Türkiye’nin ilk Anonim Şirketi “Şemsi Terakki Debağat Şirketi” 1924 İzmir İktisat Kongresi’nden sonra Denizli’de kurulmuştur. 1926 yılında da Denizli Ticaret Odası kurulmuştur. DTO’nun kuruluşu ile birlikte, varolan ticari faaliyetler, daha düzenli ve ulusal düzeyde yapılmaya başlanılmıştır. Türkiye’nin kurulan ilk Ticaret Odalarından biri olan Denizli Ticaret Odası’nın kökleri, ahilik geleneğine uzanmaktadır.

İlk olarak, Kaleiçi’nde bulunan Eski Borsa Binası’nda hizmet veren Denizli Ticaret Odası, daha sonra satın alınan bugünkü binanın arsası üzerine modern bir bina inşa etmiş ve 1979 yılında şu anda hizmet verdiği binaya taşınmıştır. Denizli Ticaret Odası’nın şu anki hizmet binası odanın üçüncü hizmet binasıdır. İlk hizmet binası, Kaleiçi’ndeki eski Borsa binasıdır; ikinci binası ise Keçeciler’deki iki katlı binadır.

1927 yılında DTO’nunda içinde bulunduğu yerel girişim ile Denizli İktisat Bankası kurulmuştur.

1950 yılından itibaren Denizli’de oluşmuş sermaye ve insan gücünün, demokrasinin erdemiyle hareketlendiği görülmektedir. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra bütün dünya gibi Türkiye’de de yeni bir döneme girilmiştir. Türkiye’de devlet yatırımlarıyla birlikte özel sektör de büyümeye başlamıştır. Özellikle de elektrik, yol ve su konularında atılımlar başlatılmıştır. Bu atılımla, ülkede tarımda makine kullanımı artmıştır. Bunun yansımaları Denizli’de de görülmüştür.

1955’te Denizli – İzmir Karayolu’nun açılmasıyla ulaşım gelişmiştir. Yine bu yıllarda elektriğin yaygın olarak kullanılmaya başlanılmasıyla Denizli tekstilinde önemli bir atılım gerçekleşmiştir. Çırçır sanayi, dokuma sektörünün birinci aşamasını meydana getiren temel bir sanayi kolu olarak gelişmiştir. Denizli’de motor gücüyle çalışan ilk büyük çırçır fabrikası 1950 yılında bir kooperatif işletmesi olarak kurulmuştur.
1970’li yıllarda birikmeye başlayan sermaye ile Denizli’de, dönemin düşünen ve üreten insan gücü sayesinde 77 adet Anonim Şirketi statüsünde üretim işletmesi kurulmuş, bu şirketlerden %60’ı çok kısa sürede temel atmış, büyük bir bölümü özverili çalışmaların sonucunda faaliyete geçmiştir. Bu şirketlerden birisi de yine DTO’nun girişimleri ile kurulan Denizli Çimento Fabrikasıdır.

1980 yılı başlarından itibaren ekonomik hayattaki yeni düzenlemeler, teşvikler, ihracatın öğrenilmesi ve Organize Sanayi Bölgesinin hızla inşaa edilmesi, Denizli’deki orta ölçekli firmaları bir anlamda tahrik etmiştir.
İlin bu dönemde yapılandırdığı ihracata dayalı ekonomisi ile şiddetle ihtiyaç duyulan Gümrük Müdürlüğü, yine DTO’nun girişimleri ile 1983 yılında şehre kazandırılmıştır. 1985 yılında da ithalat ve ihracat belge talepleri DTO tarafından kabul edilmeye başlanılmıştır.

DTO’nun da öncülük ettiği bir girişim grubu tarafından şehrin ilk Organize Sanayi Bölgesi (OSB) kurulmuştur. Denizli Organize Sanayi Bölgesi, 24.01.1975 tarih ve 7/9359 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile resmen kurulmuştur.
1982 yılında İmar Planı, 1983 yılında altyapı projeleri hazırlanıp tasdik edilmiş ve 1984’ün Aralık ayında altyapı inşaatlarına başlanılmıştır. Altyapı inşaatı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın kredi desteğiyle 1988 yılı Haziran ayında tamamlanmış ve inşaatlarını tamamlayan 14 adet tesisle ilk OSB üretime geçmiştir. Denizli’nin Birinci Organize Sanayi Bölgesi, Türkiye’de yapılan ilk OSB’lerden birisi olması açısından da önem taşımaktadır.

İlin ekonomik gelişmesine paralel olarak büyüyen ve güçlenen DTO, 1988 yılında Denizli-Muğla-Aydın illerine dönük elektrik dağıtım hizmeti yapmak üzere kurulan DEMAY Elektrik Üretim İletim Dağıtım Şirketi’ne ortak olmuştur.
Bu arada kendisi ile birlikte şehri de geliştiren DTO, ülkenin “Parlayan Yıldızı” olarak tanımlanan Denizli’de bir üniversitenin olmamasını büyük bir eksiklik olarak tespit etmiştir. Bir ilin ekonomik gelişmesi, sosyo-kültürel alandaki gelişimine de öncülük etmelidir. Bu anlayışla Denizli Ticaret Odası, Pamukkale Üniversitesi’nin kuruluşu için öncülük etmiş ve kuruluşa giden süreçte büyük çaba sarf etmiştir. Nihayetinde de 1992 yılında PAÜ’nin kuruluşu gerçekleşmiştir. PAÜ bugün faaliyetlerini başarıyla sürdürmektedir.

Yine aynı yıllarda DTO, Denizli Sanayi’nin nabzını ölçebilmek, ihtiyaçlarını belirleyebilmek amacıyla araştırma ve geliştirme çalışmaları ile öne çıkmıştır. Bu kapsamda 1994 yılında KOSGEB Denizli Merkez Müdürlüğü, DİE Denizli Bölge Müdürlüğü ve diğer meslek kuruluşları ile işbirliği içinde yapılan “Tekstilde Küçük ve Orta Boy işletmeler Envanteri” çalışması Denizli Sanayisi için oldukça kapsamlı bir çalışma olarak dikkat çekmiştir.
İlin gelişmesi için nitelikli işbirlikleri kurmada öncü olan DTO, Denizli Valiliği öncülüğünde 50 Milyar TL sermaye ile kurulması kararlaştırılan Denizli Jeotermal Enerji İşletme A.Ş’ne ortak olmuştur.

Denizli ile yetinmeyen DTO, faaliyetlerini ulusal çapta yaygınlaştırmak amacıyla, 1995 yılında Şırnak Ticaret ve Sanayi Odası ile kardeş oda, 1996 yılında ise, Belçika-Türkiye Ticaret ve Sanayi Odası’na üye olmuştur.

Üyeleri ile arasındaki iletişimi güçlendirmek amacıyla 1996 yılında “DTO Dergisi“ hazırlanmış ve yayın hayatına başlamıştır. Aynı kapsamda 1997 yılına kadar bir hukuk müşaviri ile yürütülen danışmanlık faaliyetleri, ilerleyen yıllarda ekonomi danışmanlığı ve mali danışmanlık ile üç ayrı alanda genişletilerek sürdürülmüştür.

DTO 1998 yılında Ege Ekonomiyi Geliştirme Vakfı’na (EGEV) ortak olmuştur. Denizli Ticaret Odası bu kurumda 9 yıl boyunca “Yönetim Kurulu Üyesi” sıfatıyla temsil edilmiştir.

Etki alanı iyice genişleyen DTO, 2000 yılında Denizli Deri Organize Sanayi Bölgesi’nin kurucularından birisi olmuştur. 2004 yılında EIC-Avrupa Bilgi Merkezi’ni, 2008 yılında da Avrupa Birliği İş Geliştirme Merkezi’ne (ABİGEM) ortak olmuştur. Aynı yılda Ege Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Merkezi ile birlikte Ege Bilgi ve Yenilik Merkezi (EBIC-EGE) projesine ilişkin oluşturulan konsorsiyumda da kurucu ortak olarak yer almıştır.

Denizli’ de her örgütlü büyük yatırımın öncüsü, destekçisi veya en azından ortağı olan DTO, ilin ekonomik altyapısını oluştururken, kendi iç dinamiklerini de geliştirmeyi ihmal etmemiş; bu süreçte kurumsallaşma çalışmalarına da ağırlık vermiştir. Aynı amaçla, 2003 yılında ISO 9001 Kalite Yönetim Sistem Belgesi almaya hak kazanmıştır. 2006 yılında bu süreci daha da geliştirerek üçlü belge sistemine dayanan Entegre Yönetim Sistemi Belgesi almıştır. (Bunlar ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, Çevre Yönetim Sistemi ve İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği belgeleridir.)

Denizli Ticaret Odası ayrıca 2006 yılında başlamış olduğu TOBB Akreditasyon Sistemi çalışmalarında bugün itibari ile A Seviye Oda olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.

DTO, kendini daha iyi anlatma, üyelerine ve kamuoyuna hizmetlerini tanıtma, etkinliğini arttırma amacından yola çıkarak 2000 yılında ilk web sitesini oluşturmuştur.

DTO’nun faaliyetleri sadece yurtiçi ile sınırlandırılmamış, yurtdışı ortaklıklar ile karşılıklı bilgi alışverişi ve ziyaretler yoluyla bilgi birikimini arttırmak amacıyla çeşitli organizasyonlar ile işbirlikleri kurulmuştur. Bunlardan bir kısmı; 1996 yılında Belçika-Türkiye Ticaret ve Sanayi Odası, 1980 yılında Milletlerarası Ticaret Odası (ICC), 2006 yılında TOBB’nın destek ve teşviki ile Türk-Alman Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği, 2006 yılında yine TOBB’nın destek ve teşvikleri sonucu Akdeniz Ticaret Sanayi Odaları Birliği ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üyelikleridir.